Jak odbudować zaufanie społeczne do informatyki i jak do tego ma się “godna zaufania AI”? Czy informatyka może (czy też zwyczajnie musi) stać się nauką o człowieku? Co, jak i po co automatyzować? Do bardziej filozoficznych rozważań o technologiach i AI zaprosiliśmy dr hab. Michała Krzykawskiego, a Was zapraszamy do udziału w tym spotkaniu, które już 16 stycznia w godz. 11:00-13:00 w NASK SCIENCE.
Pytanie zawarte w tytule wykładu warto stawiać z myślą o wypracowaniu przeciwwagi dla podporządkowania wiedzy matematyczno-informatycznej interesom tech-biznesu w kontekście dalszego rozwoju tzw. „sztucznej inteligencji”. W odbiorze społecznym informatyka kojarzy się na ogół z tworzeniem coraz bardziej zaawansowanych systemów kontroli i nadzoru. O ile działanie tych systemów było ściśle powiązane z postępującym od lat siedemdziesiątych procesem finansjeryzacji gospodarki, który w ostateczności doprowadził do globalnego kryzysu gospodarczego w 2008 roku, o tyle obecnie wiąże się ono z uruchamianiem przez coraz węższą grupę firm coraz bardziej złożonych modeli AI poza jakąkolwiek kontrolą społeczną. To dlatego informatyka nie niesie już za sobą obietnicy, jaką przez chwilę za sobą niosła w czasach World Wide Web: nie służy już do budowania urządzeń umożliwiających wytwarzanie rozmaitych form wiedzy i powszechny dostęp do niej, lecz jest funkcją kapitału.
Czy można odbudować zaufanie społeczne do informatyki i jak to zrobić w sytuacji, gdy europejscy legislatorzy mówią o „godnej zaufania sztucznej inteligencji”? W trzeciej edycji Encyclopedia of Computer Science, pod hasłem „computer science”, czytamy, że „zasadnicze pytanie leżące u podstaw wszystkiego, co związane z informatyką jest następujące: co można (skutecznie) zautomatyzować” (1993). Rozwój w zakresie sztucznej inteligencji postępuje dzisiaj tak szybko, że w najnowszych publikacjach informatycznych ponoć nie wypada powoływać się na publikacje starsze niż te opublikowane dwa lata wcześniej. Ale gdy o to zasadnicze pytanie idzie, raczej niewiele się zmieniło. To dlatego wyzwanie dla informatyki polega moim zdaniem na przemyśleniu jej podstaw teoretycznych i systemu przekonań, jaki umożliwił jej powstanie jako odrębnej dyscypliny. Wydaje się, że tylko wtedy będziemy mogli zainaugurować dyskusję o tym, co warto skutecznie automatyzować, czemu taka automatyzacja ma służyć i kto na niej w ostateczności korzysta?
Michał Krzykawski do takiej dyskusji będzie w każdym razie starał się zachęcić, pokazując, w jaki sposób na informatykę moglibyśmy spojrzeć jak na naukę o człowieku i co z takiej zmiany spojrzenia może wynikać w praktyce.
Serdecznie zapraszamy do osobistego udziału w seminarium. Swój udział można zgłosić poprzez formularz.
Transmisja na YouTube odbędzie się pod tym linkiem.
——-
Michał Krzykawski, dr hab., prof. UŚ, filozof, pracownik naukowy na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, gdzie kieruje Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami. Autor i współautor wielu prac z zakresu filozofii techniki i filozofii społecznej w kontekście przemian cyfrowych. Zwolennik prowadzenia badań transdyscyplinarnych. Ostatnio opublikowane prace: Konieczna bifurkacja. „Nie ma alternatywy” (redakcja Bernard Stiegler i Kolektyw Internacja, Katowice 2023) oraz Gospodarka i entropia. Jak wyjść z polikryzysu (redakcja Jerzy Hausner, Michał Krzykawski, Warszawa 2023). Kierownik w projekcie Networking Ecologically Smart Territories (Horizon 2020, MSCA-RISE, Grant Agreement no. 101007915).
